Op dinsdag 29 november hadden wij het geluk de fotograaf Stephan Vanfleteren in onze galerie te mogen verwelkomen voor een debat over fotografie, georganiseerd door onze collega's van Sotheby's Auction.
De ronde tafel werd afgerond door Luc Estenne, een kunst- en fotografieliefhebber en -verzamelaar, en Roger Szmulewicz, directeur van Galerie FIFTY ONE in Antwerpen en medewerker van de tentoonstelling “Catching Time, freezing light”. De discussie werd op briljante wijze gemodereerd door Deborah Quackelbeen, algemeen directeur en hoofd van de afdeling fotografie bij Sotheby’s België en Luxemburg.
Voor Luc Estenne moet deze reeks stillevens van Stephan Vanfleteren gedacht worden vanuit een levend moment en niet vanuit een gefixeerd moment. Hij stelt zich het dier voor voor zijn rust, bewegend in zijn natuurlijke omgeving. Het is belangrijk zich het voor en na van de foto voor te stellen, want het is een freeze frame dat niet bevroren mag blijven in de geest van zijn publiek. Luc vertelde ons ook over zijn persoonlijke kunstcollectie. Hij is gepassioneerd door fotografie en verzamelt vooral artistieke foto’s, die hij voortdurend bewondert. Zijn belangrijkste collecties bestaan uit foto’s van objecten en portretten, portretten die hem fascineren, maar ook mensen in het algemeen.
Vervolgens bespraken wij met onze drie sprekers de toekomst van de fotografie en haar markt. Allen waren het erover eens dat die relatief onzeker is. De fotografie is de laatste jaren immers sterk geëvolueerd, vooral door de komst van nieuwe technologieën die het fotograferen vergemakkelijken en democratiseren. Ze waren het er echter allemaal over eens dat artistieke fotografie niet te vergelijken is met de dagelijkse foto’s die met een smartphone worden gemaakt. Stephan benadrukte dat iedereen tegenwoordig weet hoe je een mooie foto maakt, maar dat het belangrijk is die foto’s te onderscheiden van artistieke foto’s waarvan het doel verder gaat dan esthetiek.
Roger sprak vervolgens over zijn werk als galeriehouder bij Gallery FIFTY ONE. Terwijl sommige mensen zeggen dat de fotografiemarkt sterk achteruit is gegaan, houdt hij vol dat zijn markt een nichemarkt is. De verkoopprijs van het werk van de fotografen die hij vertegenwoordigt neemt alleen maar toe. Een reden hiervoor, zegt hij, is het gemak van online verkopen. Zijn klanten hoeven nergens heen, hij kan hen gemakkelijk een bestand van de foto mailen om deze te bekijken. De fotomarkt is zeer mondiaal geworden en daarom is het gemakkelijker om te verkopen dan andere galeries die gespecialiseerd zijn in bijvoorbeeld schilderijen of beeldhouwwerken. Hij heeft ook een grote klantenkring die naar hem toe komt met de bedoeling te kopen, maar zonder enige kennis of idee van wat ze zoeken. In die gevallen begint hij dan een proces van analyse van de klant om zijn smaak, zijn verlangens en zijn voorkeur voor tinten te achterhalen, om zo het juiste schilderij te vinden en het geeft hem veel voldoening als hij het juiste schilderij voor de juiste klant vindt.
Volgens onze drie sprekers is echter niet alles zo eenvoudig op de fotomarkt. Het grootste probleem is het afdrukken. Een foto kan zo vaak worden afgedrukt als men wil en wordt daardoor niet uniek. Daarom werd het principe van prints in beperkte oplage ingevoerd, om de klant een stuk te bieden met een copyright en dus een hogere waarde. Het probleem is dat dit systeem van oplagen niet door alle fotografen wordt toegepast en niet gestandaardiseerd is. Sommigen maken het aantal edities niet bekend en anderen nummeren ze niet. Momenteel beheert iedereen zijn edities naar eigen goeddunken en bestaat er geen universeel en uniform systeem om artistieke foto’s te authenticeren.
Tot slot bespraken we met onze sprekers meer technische aspecten van de fotografie. Een daarvan had betrekking op de ontwikkeling en het gebruik van de donkere kamer. Stephan deelde met ons dat hij zich niet bijzonder aangetrokken voelde tot deze fase van het proces, hoewel het voor een fotograaf belangrijk was om zich in te zetten en om de beelden zelf te ontwikkelen. Luc sprak als verzamelaar over de conservering van kunstfoto’s. Foto’s zijn kunstwerken die niet lang bewaard kunnen worden zoals een doek van een grote schilder. Om de kleur en het papier te behouden, moeten musea ze in donkere kamers bij kamertemperatuur plaatsen, zodat ze niet bederven. Als een foto beschadigd is of klappen heeft gehad, kan hij ook worden gerestaureerd.
